SIGNALEN ADHD

Jonge kinderen:
Kinderen met een ernstige vorm van ADHD kunnen al in hun eerste levensjaar duidelijke symptomen laten zien, zoals veel huilen en inslaapproblemen. Drukke kinderen en kinderen die niet goed te corrigeren zijn komen veel voor in deze leeftijdscategorie. Dit is niet specifiek voor ADHD, en kan van voorbijgaande aard zijn, horen bij het temperament van het kind of passen bij een andere ontwikkelingsstoornis zoals PDD-NOS.

Schoolkinderen:
Zij vertonen storend gedrag in de klas, zijn soms gefrustreerd of agressief en kunnen moeilijk hun aandacht erbij houden. De negatieve ervaringen die hierbij horen kunnen omslaan naar een negatief zelfbeeld en faalangst. Soms valt de ADHD niet op doordat ze geen storend gedrag laten zien maar zitten te dagdromen of een laag tempo hebben. Soms zijn deze kinderen verdrietig, depressief en willen helemaal niet meer naar school. Vaak zijn zij sociaal en emotioneel achter op hun leeftijdsgenootjes maar worden ze wel op hun kalenderleeftijd of bij hoogbegaafde kinderen zelfs op hun cognitieve ontwikkelingsleeftijd aangesproken. Dit leidt tot frustratie en misverstanden tussen kinderen, en tussen het kind en leerkrachten of ouders. Als gevolg hiervan hebben deze kinderen soms weinig vriendjes en worden ze bijvoorbeeld niet uitgenodigd op verjaardagsfeestjes. Inslaapproblemen zijn ook in deze leeftijd nog bij de helft van de kinderen met ADHD een probleem. Dit heeft een biologische oorzaak waarbij de inslaaptijd later intreed. Een goed bedritueel, ritme, regelmaat en een donkere slaapkamer zijn hierbij ook van belang. Het hangt onder andere van de cognitieve capaciteiten van het kind af wanneer het in de schoolsituatie strandt, maar deze kinderen blijven nog weleens 'zitten' doordat zij als 'onrijp' beschouwd worden.

Jongvolwassenen:
De problemen in deze groep zijn vergelijkbaar, aangevuld met het veel voorkomen van verslavingen als blowen, roken en alcoholgebruik. Stages mislukken soms, ze hebben snel wisselende baantjes en er doen zich relatieproblemen voor omdat personen met ADHD snel uitgekeken zijn op een situatie wanneer er geen uitdaging meer geboden wordt. Zij hebben moeite zich aan afspraken te houden en maken soms schulden door impulsieve aankopen. Dit profiel komt lang niet bij alle personen met ADHD voor, afhankelijk van de ernst van de situatie en de manier waarop de omgeving hiermee omgaat.

Volwassenen:
Ook in de volwassenheid kunnen personen met ADHD nog last hebben van chaos, concentratieproblemen, soms druk zijn en niet kunnen stoppen met praten. Zaken als timing, organisatie, agendabeheer en planning zijn niet hun sterkste kant. Zij hebben moeite met kiezen, stellen beslissingen uit, zijn impulsief en soms vergeetachtig. Ook wisselende stemmingen en plotselinge woede-uitbarstingen kunnen hierbij horen, soms meerdere keren per dag. Net als kinderen zijn er vaak (in)slaapproblemen en zijn zij overdag vaak moe. Door de moeite die allerhande zaken in het leven van iemand met ADHD kosten bereiken zij soms veel later of met veel meer moeite hun daadwerkelijke niveau. Door negatieve ervaringen en mislukkingen kan een depressie of burn-out een risico zijn. Uiteraard hangen ook deze risico?s samen met de ernst van de problematiek en de omgeving waarin de persoon zich bevindt.

Bron: Gerven, van E. (2011). Handboek Hoogbegaafdheid. Koninklijke Van Gorcum, Assen.

DELEN